Stowarzyszenia i fundacje to najbardziej rozpowszechnione formy aktywności obywatelskiej.

1. Stowarzyszenia

Stowarzyszenia to organizacje społeczne, powoływane przez grupę osób mających wspólne zainteresowania lub cele, które chcą razem realizować. Organizacje tego typu są doskonałym miejscem do działalności na rzecz zmiany społecznej, na której zależy grupie osób tworzących stowarzyszenie. Stowarzyszenia realizują pewną misję, tj. działają w imię wartości lub społecznie pożytecznych celów. Istnienie stowarzyszeń w Polsce zostało zagwarantowane w art. 12 Konstytucji z 2 kwietnia 1997 r., zgodnie, z którym państwo zapewnia obywatelom wolność zrzeszania się. Jednak podstawowym aktem prawnym regulującym problematykę zakładania i funkcjonowania stowarzyszeń jest ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. – Prawo o stowarzyszeniach.

Zgodnie z art. 2 w/w ustawy stowarzyszenie jest dobrowolnym, trwałym i samorządnym zrzeszeniem o celach niezarobkowych, które samodzielnie określa swoje cele, programy działania i struktury organizacyjne, a także uchwala akty wewnętrzne dotyczące jego działalności. Stowarzyszenie opiera się na społecznej pracy członków.

2. Fundacje

Fundacje to organizacje, których podstawą działania jest majątek przeznaczony na określony cel, np. szerzenie kultury irlandzkiej w Polsce, poprawa zdrowia i standardu życia osób chorych na stwardnienie rozsiane czy ochrona dzieci przed przemocą. Środki te umożliwiają realizację misji, którą wyznaczył fundator w akcie fundacyjnym. Poczucie misji sprawia, że wielu ludzi i liczne instytucje są gotowi wesprzeć cele fundacji swoją pracą lub pieniędzmi. Skupienie na celach służących społeczeństwu powoduje, że organizacje są zdeterminowane w walce o osiągnięcie

wyznaczonych celów. Jak wynika z danych statystycznych, w Polsce jest zarejestrowanych 10.100 fundacji . Podstawowym aktem prawnym regulującym tworzenie i działanie fundacji jest ustawa z 6 kwietnia 1984 r. o fundacjach (Dz. U. 1984 Nr 21 poz 97 z późn. zm.).

Fundacja może zostać ustanowiona wyłącznie do realizacji celów społecznie lub gospodarczo użytecznych (nie dla celów prywatnych), zgodnych z podstawowymi interesami RP.

W module INFORMATOR niniejszej strony znajdą Państwo niezbędne informacje o podstawowych krokach niezbędnych do powołania stowarzyszenia czy fundacji.

Źródło: DLACZEGO WARTO zakładać Podmioty Ekonomii Społecznej? Organizacje pozarządowe; wyd. SNRSS, 2011r

Zakłady Aktywności Zawodowej (ZAZ) mają na celu poprawę sytuacji grup dyskryminowanych z uwagi na niepełnosprawność. Sprzyjają włączeniu w życie społeczne i zawodowe osób zagrożonych marginalizacją z uwagi na choroby i niepełnosprawność fizyczną. Dzięki udziałowi w programie proponowanym przez ZAZ, osoby o niskim statusie ekonomicznym lub społecznym mają szanse na podniesienie standardu własnego życia. W Wielkopolsce funkcjonuje 9 ZAZ.

ZAZ, zgodnie z ustawą, tworzy się w celu zatrudniania osób niepełnosprawnych z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności i określonych w ustawie grup osób z orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności oraz przygotowania ich do życia w otwartym środowisku w miarę ich indywidualnych możliwości.

Kto zatem może ubiegać się o utworzenie ZAZ-u?

Ubiegać mogą się: gmina, powiat, stowarzyszenie, fundacja oraz inna organizacja społeczna, których statutowym celem jest rehabilitacja społeczna i zawodowa osób niepełnosprawnych.

ZAZ nie jest samodzielną formą prawną – to organizacyjnie i finansowo wydzielona jednostka, prowadząca działalność gospodarczą oraz program rehabilitacji dla osób zatrudnionych, która może uzyskać swój status po spełnieniu warunków określonych w ustawie i wydanych na jej podstawie aktach wykonawczych. Dokumenty te wytyczają ścisłe zasady tworzenia, funkcjonowania i finansowania działalności ZAZ. Zakłady aktywności zawodowej oferują kompleksowe wsparcie osobom zagrożonym a często wykluczonym społecznie z uwagi na stwierdzoną niepełnosprawność. Dzięki udziałowi w programie ZAZ osoby niepełnosprawne mają szansę na uzupełnienie kwalifikacji zawodowych, wzrost umiejętności społecznych, komunikacyjnych i zdobycie doświadczenia zawodowego. W ten sposób ZAZ realizuje cele ekonomii społecznej.

Źródło: DLACZEGO WARTO zakładać Podmioty Ekonomii Społecznej? Wyd. SNRSS, 2011r